Voortgang e-certificering in Tanzania

14-03-2022 |

Achtergrond

In 2019 heeft Lex Moret, een expert in elektronische certificering van de NVWA een bezoek gebracht aan Tanzania om te onderzoeken of daar een systeem van elektronische certificering kon worden opgezet. Verschillende organisatie werden bezocht om te inventariseren hoe realistisch een plan voor e-Cert in Tanzania was. Veel van de vaardigheden en technische infrastructuur voor zo’n systeem waren al aanwezig, evenals de wil om dit te realiseren. Enkele zaken echter waren nog niet voldoende op orde om elektronische certificering succesvol te implementeren. De belangrijkste uitdagingen:

  • Het nationale systeem voor certificering van planten en plantproducten (genaamd ATMIS) was nog niet landelijk geïntroduceerd.
  • Het (tijdelijke) eigenaarschap van ATMIS lag nog bij de ontwikkelaar (TradeMark East Africa) . Er werd wel gewerkt aan de overdracht naar de staande organisatie, maar er was nog geen helderheid over de financiering van de beheerkosten.

In afweging was de conclusie in 2019 dat de tijd nog niet rijp was voor een volwaardige implementatie van e-certificering en dat het beter was te wachten tot de obstakels waren opgeruimd. Mede door de coronapandemie (COVID-19) duurde het tot januari 2022 tot een vervolgbezoek kon worden gepland.

Bezoek in 2022

In januari 2022 bezocht de expert verschillende organiaties in Tanzania opnieuw, waaronder het Ministerie van Landbouw, de Plant Heath Service (PHS), TAHA Fresh, TMEA, EU-EAC, e-government, TANTRADE and TASAC.

Bevindingen

Na vruchtbare discussies met inspirerende ideeën achtten de expert en de belanghebbenden de tijd rijp voor de implementatiefase van e-certificering. Het eigenaarschap van ATMIS is inmiddels met volledig mandaat overgedragen aan de PHS en de financiering van het beheer is geregeld. Ook wordt ATMIS inmiddels landelijk gebruikt: alle fytosanitaire certificaten van Tanzania worden inmiddels gemaakt in ATMIS en daarna geprint. Dat betekent dat alle gegevens die relevant zijn voor fytosanitaire certificaten elektronisch beschikbaar zijn. De problemen uit 2019 zijn dus allemaal opgelost.

Aanpak voor implementatie

Om elektronisch certificeren mogelijk te gaan maken, gaan de bevoegde gezagen van Tanzania (PHS) en Nederland (NVWA) gezamenlijk een project starten voor papierloos certificeren. Het project wordt gesteund door het Ministerie van Landbouw in Tanzania, vertegenwoordigers van exporteurs en handelaren, de Nederlandse ambassade in Tanzania en de RVO. Het doel van dit project is de digitaliseren van certificering naar Europa en andere bestemmingen die al elektronisch werken zoals Zuid-Afrika, Kenia, VS, Argentinië, Australië en Nieuw-Zeeland. Dit doel kan bereikt worden door het vervangen van de bestaande papieren certificaten door gestandaardiseerde berichten bij het uitwisselen van informatie over fytosanitaire gezondheid. Belangrijke onderdelen in deze ontwikkeling zijn:

Extra functionaliteit in ATMIS

  • Een module die met dezelfde informatie als bij papieren certificaten, elektronische berichten kan samenstellen die voldoen aan de ‘E-Phyto standaarden’ van de International Plant Protection Convention (IPPC)
  • Een module die ATMIS in staat stelt te communiceren met de ‘ePhyto hub’ van IPCC om berichten uit te wisselen met andere landen die gekoppeld zijn met deze hub.
  • Een module voor elektronische ondertekening die voldoet aan de regels voor papierloze certificering volgens de EU

De inbreng van Nederland richt zich op het overdragen van kennis over standaarden en werkwijzen en het geven van technische assistentie en hulp bij het inrichten en testen. PHS neemt de nodige aanpassingen aan ATMIS voor haar rekening.

Herinrichting van de bedrijfsprocessen voor maximaal profijt en minimale frustratie van papieren certificering.

Nederland gaat z’n ervaringen delen bij de transitie van papieren naar elektronische certificaten en de effecten op bedrijfsprocessen bij zowel de overheid als het bedrijfsleven. Er zullen seminars georganiseerd worden voor publieke en private sectoren en er wordt een studiereis naar Nederland georganiseerd voor een delegatie uit Tanzania om te demonstreren hoe papierloze certificering in de praktijk werkt en om ideeën te delen over hoe Tanzania papierloos certificeren kan introduceren met inachtneming van lokale regels, wetgeving en procedures.

Activiteiten voor een Stuurgroep met belanghebbenden

Tijdens het project wordt regulier overleg georganiseerd met andere overheidsdiensten (TRA, e-Government, Bureau of Standards, TANTRADE, TASAC) en sectorvertegenwoordigers van het bedrijfsleven (TAHA, TASTA) over de voortgang en impact van de activiteiten en om belanghebbenden te ondersteunen. Voorlopig worden er drie van deze bijeenkomsten ingepland bij de afronding van verschillende fasen, wanneer voorlopige resultaten en implementaties kunnen worden gedeeld. De laatste bijeenkomst wordt gehouden na succesvolle tests van de geplande aanpassingen voor een definitieve beslissing over de start van papierloos certificeren bij de export van planten en plantproducten.